Σταύρος Ξαρχάκος: Η εμπειρία!

«Εμείς που μείναμε θα βγούμε μια βραδιά

Για τους νεκρούς θ’ ανάψουμε λιβάνι

Και πριν για πάντα η νύχτα να μας πάρει

Θα κάνουμε τη γη προσκυνητάρι

Και κούνια για τ’ αγέννητα παιδιά»

Τρεις μέρες με μαέστρο και δάσκαλο το Σταύρο Ξαρχάκο, δεν είναι λίγες! Πρόβες, πρόβες, πρόβες για τη μεγάλη στιγμή, τη συναυλία προς τιμήν ενός από τους τρεις μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες της νεώτερης Ελλάδας,, το Σταύρο Ξαρχάκο, που ένας από τους συναδέλφους δημοσιογράφους αποκάλεσε «γιό του Απόλλωνα»! Ποτέ μου δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα είχα μια τέτοια εμπειρία στο θαυμαστό αυτό νησί όπου έχω την τιμή να κατοικώ, τη Σύρο.

Ναι, ήρθε ο Ξαρχάκος στη Σύρο, κι εγώ ως ένα απλό και ταπεινό μέλος του Μουσικού Ομίλου Σύρου, ήμουν εκεί, όχι ως παρατηρητής-δημοσιογράφος, αλλά ως συμμέτοχος του μεγάλου αυτού γεγονότος. Η παράσταση στο Θέατρο Απόλλων, ήταν συγκλονιστική!

Η εμπειρία που λέγεται «Σταύρος Ξαρχάκος», ήταν στις πρόβες. Δεν ξέρω πώς έβγαινε αυτή η ψυχή, αυτή η δύναμη, αυτή η ενέργεια, από έναν τόσο μικρόσωμο άνθρωπο 77 χρονών! Χοροπηδώντας σαν κατσίκι, βγάζοντας ιαχές σαν αρχαίος τραγωδός, ο Σταύρος Ξαρχάκος, μας έπαιρνε μαζί του, όλους εμάς τους χορωδούς, και μας απογείωνε. Και μας έβγαζε μια φωνή που δεν είχαμε φανταστεί ότι έχουμε, μια φωνή-ψυχή που πετούσε σαν πουλί στους μουσικούς αιθέρες των τραγουδιών του, με τη δύναμη του αετού! Του ζήτησα μια συνέντευξη, αλλά δεν… Δεν πειράζει. Το ότι ήμουν κοντά του μαζί με τα άλλα μέλη της χορωδίας, μου ήταν αρκετό.

Ο Σταύρος Ξαρχάκος δεν δίνει συνεντεύξεις. Δεν έχει ανάγκη από δήθεν προβολή, αρκεί ότι το έργο του, η μουσική του, έχει γράψει ιστορία, την ιστορία της χώρας μου.

Η βραδιά της παράστασης ξεκίνησε με έξη νέα παιδιά που έπαιξαν μπουζούκι. Το «μυστικό μπουζούκι», είναι το όνομα της κομπανίας τους. Όλα από τη Σύρο. Η βραδιά της παράστασης τελείωσε με τα παιδιά από το «Μυστικό Μπουζούκι». Μετά  τα τιμητικά λόγια των τοπικών αξιωματούχων, του Δημάρχου Γιώργου Μαραγκού, του προέδρου του Μουσικού Ομίλου Σύρου κ. Γιάννη Αργυρίου, του εκπροσώπου της Περιφέρειας κ. Λεονταρίτη, και τα δώρα που έδωσαν στον μεγάλο συνθέτη, ο Σταύρος Ξαρχάκος, παίρνοντας το λόγο, μίλησε γι αυτά τα παιδιά. «Είδα έξη νέα παιδιά, να έρχονται από το πουθενά και να παίζουν μπουζούκι. Κύριε Δήμαρχε, σας παρακαλώ να τα προσέξετε αυτά τα παιδιά, να τα βοηθήσετε να εξελιχθούν. Έχετε εδώ έναν θησαυρό, και σας κάνω μια πρόταση, να δημιουργήσετε στη Σύρο μια Μουσική Σχολή, μια Σχολή για τη λαϊκή μας μουσική, μια Σχολή «Μάρκου Βαμβακάρη». Έχετε όλες τις δυνατότητες. Κι εγώ θα βοηθήσω να γίνει ένας φάκελος και να πάει στους αρμόδιους για να γίνει αυτή η σχολή».  

Η βραδιά εκτοξεύτηκε στα ουράνια με το τραγούδι των σολίστ, της εξαιρετικής Ηρώς Σαϊα, συζύγου του συνθέτη, της Ρένας Βέργου σε ντουέτο με την Μαρία Κουσουλάκου, του Βαγγέλη Χάλαρη, του Γιάννη Αργυρίου, του Γιάννη Δεσύπρη και του υπέροχου πιανίστα Νεοκλή Νεοφυτίδη. Σημαδιακό, το ότι δύο από τις σολίστ, η Ηρώ και η Μαρία, ήταν έγκυες. Και προφανώς τους ταιριάζουν οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου  στο τραγούδι «Εμείς που μείναμε»: «…Εμείς που μείναμε θα βγούμε μια βραδιά/ στην ερημιά να σπείρουμε χορτάρι/ και πριν για πάντα η νύχτα να μας πάρει/ θα κάνουμε τη γη προσκυνητάρι/ και κούνια για τ’ αγέννητα παιδιά».

Αναδημοσιεύουμε το ρεπορτάζ του site logotypos για την συναυλία, το οποίο θεωρούμε εξαιρετικό:

«Ο θεός Απόλλων έστειλε έναν από τους γιους του στη Σύρο

του Θεοδόση Δανάμπαση

Στη Σύρο έστειλε για δύο μέρες ο Ολύμπιος θεός Απόλλωνας ένα από τα εκλεκτά του παιδιά, τον μουσικοσυνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο, για να "ευλογήσει" τη Μικτή Χορωδία του Μουσικού Ομίλου Σύρου.

Η ανυπέρβλητη μορφή του Σταύρου Ξαρχάκου καθήλωσε το κατάμεστο από κόσμο και υψηλές παρουσίες θέατρο "Απόλλων", σε ένα εξαιρετικό διήμερο χορωδιακό αφιέρωμα που οργάνωσε προς τιμή του ο Μουσικός Όμιλος Σύρου.

Παρά την άσχημη συγκυρία με το σοβαρό ατύχημα της μαέστρου κας Αλίς Λαμπάρς, που δεν την άφησε να προετοιμάσει στο ακέραιο την Χορωδία, ο πρόεδρος του Ομίλου, Γιάννης Αργυρίου, ολοκλήρωσε - με τις τελευταίες οδηγίες του Σταύρου Ξαρχάκου - μία άρτια μουσική παράσταση, που συγκίνησε ακόμη και τον ημίθεο επισκέπτη.

Χτες το απόγευμα, την αρχή του αφιερώματος έκαναν 6 νέοι μουσικοί, "πνευματικά" παιδιά του δικού μας δασκάλου του μπουζουκιού Αρίστου Βαμβακούση, ενώ στη συνέχεια ανέλαβαν η Χορωδία και η σύζυγος του Σταύρου Ξαρχάκου, Ηρώ Σαία, η οποία έκλεψε και τις εντυπώσεις με τη μεστή της ερμηνεία και την λιτότητα της σκηνικής της παρουσίας.

Στο πρώτο και δεύτερο μέρος, η Χορωδία, η Ηρώ Σαία αλλά και οι σολίστ του Μουσικού Ομίλου ερμήνευσαν μερικές από τις αθάνατες συνθέσεις του Σταύρου Ξαρχάκου, ενώ, στο τέλος, ο ίδιος ο μουσικοσυνθέτης ανέλαβε να διευθύνει την μικτή Χορωδία, σηκώνοντας στο πόδι όλο το θέατρο που επευφημούσε όρθιο έναν από τους τελευταίους μυθικούς Έλληνες της χώρας μας.

Κατά τη διάρκεια των ευχαριστιών και τοποθετήσεων, ο δήμαρχος Γιώργος Μαραγκός και ο αντιπεριφερειάρχης Γιώργος Λεονταρίτης ευχαρίστησαν θερμά τον Σταύρο Ξαρχάκο για την παρουσία και το μοναδικό έργο που έχει προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια στην ελληνική μουσική παιδεία, δωρίζοντας του ένα κυκλαδικό ειδώλιο και παλιές γκραβούρες των Κυκλάδων αντίστοιχα (τιμητικά δώρα πήραν και όλοι οι άλλοι συντελεστές της παράστασης από τον Όμιλο).

Αξιοσημείωτη ήταν η σημαντική συνεισφορά του Μανώλη Μητσιά που έκανε τις πρώτες επαφές για τον ερχομό του Σταύρου Ξαρχάκου, η παρέμβαση του Αντώνη Συρίγου που έφερε κλιμάκιο της ΕΡΤ και της ΕΡΑ για να μεταδώσουν, σήμερα, την δεύτερη μέρα του αφιερώματος ζωντανά στο ράδιο (αλλά και με διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση) και τέλος η καθοριστική συμμετοχή του συριανού ευεργέτη Μανώλη Νιώτη (και καλού φίλου του Σταύρου Ξαρχάκου) που έφερε τελικά τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη στη Σύρο.

Με τέτοια αφιερώματα σηκώθηκε πολύ ψηλά ο πήχης για όλους και ευχόμαστε κάθε χρόνο και καλύτερα, γεγονός που αναγνώρισε και ο ίδιος ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο οποίος συνέστησε στον δήμαρχο τη δημιουργία μιας μουσικής σχολής αφιερωμένης στον "Όμηρο της λαϊκής μουσικής", όπως αποκάλεσε τον Μάρκο Βαμβακάρη, καθώς η μαγιά και όλα τα κύρια συστατικά υπάρχουν ήδη στη Σύρο».

Βιογραφικό του Σταύρου Ξαρχάκου (Wikipedia)

O Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1939 στην Αθήνα όπου και μεγάλωσε. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες του έντεχνου τραγουδιού.

Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε στο Παρίσι και στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης. Έχει γράψει τραγούδια σε περισσότερους από 42 δίσκους, μουσική για 21 ταινίες και 15 τηλεοπτικές παραγωγές. Ακόμα, έχει συνθέσει μουσική για αρχαία τραγωδία, δράματα και διεθνή μπαλέτα.

Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και έτσι ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής.

Πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963 για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια». Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά» και το «Παράπονο» έγιναν μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που έγραψε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Με ίδιο τίτλο κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που πλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.

Προς το τέλος της δεκαετίας του ’60 επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην κλασική μουσική. Στα έργα του περιλαμβάνονται σουίτες μπαλέτου, κοντσέρτα αλλά και συμφωνικά έργα.

Σπουδαίος δίσκος του θεωρείται το βραβευμένο έργο «Το Ρεμπέτικο» (1983) που ήταν και μουσική για την ομότιτλη ταινία σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη. Ο Σταύρος Ξαρχάκος θεωρείται και σπουδαίος ενορχηστρωτής με πιο πρόσφατη ενορχηστρωτική δουλειά του τον δίσκο "Ερημιά" του Μίκη Θεοδωράκη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου.

Εχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Τον Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης. Στις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της «Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής» (KOEM).

Διατέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων και Αντιδήμαρχος Πολιτιστικών Θεμάτων. Επίσης, διατέλεσε Βουλευτής Α' Αθηνών και Ευρωβουλευτής από το 2000 έως το2004 στις Ευρωεκλογές του 2014 έθεσε υποψηφιότητα με το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας χωρίς να καταφέρει να εκλεγεί.

Από το 2015 είναι νυμφευμένος με την τραγουδίστρια Ηρώ Σαΐα. Τον Ιούνιο του 2016 ανακοινώθηκε ότι θα γίνει πατέρας για δεύτερη φορά μετά από αρκετά χρόνια καθώς η σύζυγός του είναι έγκυος.