Νεώριο: Το χρονικό μιας προαναγγελθείσης γραφειοκρατίας

Ο επενδυτής ήταν εδώ. Ελπίζουμε να είναι ακόμα εδώ και να μην έχει πάρει των οματιών του, καθώς υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές…

Ήμουνα νια και γέρασα, ακούγοντας τις ίδιες λέξεις: Ανάπτυξη, επενδύσεις. Λέξεις κενές που μοιάζουν με τελετουργικά φαντάσματα στο διάβα του χρόνου.

Κι όπως έλεγε κάποιος παλιός εργάτης, «τότε δεν μιλούσαμε για ανάπτυξη, είχαμε ανάπτυξη».

Το Νεώριο τελικά δεν έκλεισε γιατί βρέθηκε ο αμερικανικών συμφερόντων επενδυτής, ονόματι ΟΝΕΧ με εκπρόσωπο τον Πάνο Ξενοκώστα που πολλοί από μας υποδεχθήκαμε ως σωτήρα μας,

διότι το νησί βούλιαζε από την ανεργία, την ανέχεια και την παρακμή. Ήταν μια ελπίδα ότι κάτι πάει να γίνει σ’ αυτό τον τόπο, εκτός από ωραία λόγια του αέρα και πολιτικά μπλα μπλα στα οποία έχουν γυρίσει την πλάτη όλοι οι νέοι κάτω των 40, όσοι από αυτούς έχουν το κουράγιο να βρίσκονται ακόμα σε τούτα τα χώματα της πατρίδας μας.

Δεν λέμε περισσότερα γιατί τα περισσότερα είναι γνωστά. Απλά, μια υπενθύμιση και μια υποσημείωση που κρύβουν την έντονη ανησυχία μας για το αν μπορεί να αλλάξει ρότα αυτός ο τόπος.

Η υπόθεση της ανάστασης και αναγέννησης του πολύπαθου Νεωρίου Σύρου, με την μακραίωνη ιστορία και τις γνωστές περιπέτειες που είχε μέχρι και πριν από δύο χρόνια, χρονολογείται από τον Οκτώβριο του 2016, όταν επιτέλους στην κόψη του ξυραφιού που ήταν το οριστικό λουκέτο, βρέθηκε ο κατάλληλος και αξιόπιστος επενδυτής, εκπρόσωπος της εταιρείας ΟΝΕΧ, ελληνοαμερικανικών συμφερόντων. Η συγκυρία ήταν ιδιαίτερα θετική καθώς από τότε είχε αρχίσει η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας, λόγω της αλλαγής του τουρκικής πολιτικής απέναντι στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, σε συνδυασμό με το σχέδιο ενεργειακής αναβάθμισης στη Μεσόγειο με την εύρεση των μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε Κύπρο, Κρήτη, Ιόνιο και αλλού (κοιτάσματα τα οποία, σημειωτέον, ήταν ήδη γνωστά ήδη από το 1945-50…)

Έτσι μπήκε στο κάδρο η Σύρος και το Νεώριο, αλλά και οι άλλες ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες της χώρας, Ελευσίνα, Σκαραμαγκάς, καθώς οι ΗΠΑ τις θεωρούν νευραλγικής γεωστρατηγικής σημασίας, όντας στο κέντρο του Αιγαίου. Και προφανώς το δικό μας Νεώριο θεωρήθηκε ιδανικό για την εξυπηρέτηση αυτών των σχεδίων, καθώς, εκτός του ότι βρίσκεται στο κέντρο του Αιγαίου, διαθέτει υποδομές που δεν υπάρχουν στα άλλα νησιά μας.

Ήρθε λοιπόν εδώ ο άνθρωπος με τη «βαλίτσα» με τα λεφτά έτοιμα να τα ακουμπήσει σε εμάς, και συνάντησε το τέρας της γραφειοκρατίας. Από τότε που αποφασίστηκε η νέα επένδυση, έχουν περάσει κοντά 4 χρόνια και ξυνόμαστε στη γκλίτσα του τσοπάνη και το Νεώριο δεν έχει ακόμη αλλάξει επίσημα χέρια.

Δυνητικοί πελάτες και ανταγωνιστές

Είναι χαρακτηριστικά αυτά που λέει ο κ. Πάνος Ξενοκώστας σε συνέντευξή του στο «Ποντίκι» (4-6-018), γι αυτό το κράτος-τέρας που δημιούργησε το ελληνικό πολιτικό σύστημα-συμπαρομαρτούντων και των ιδίων ημών δια της ανοχής μας:  

 «Στόχος μου είναι να φτιάξω ένα πολύ σύγχρονο ναυπηγείο, ενώ με το που ολοκληρωθεί επίσημα η μεταβίβαση θα προχωρήσουμε σε μια νέα παραγγελία για δεξαμενή aframax» αναφέρει. Και για την ναυπηγική βιομηχανία στη χώρα μας που χειμάζει εδώ και πολλά χρόνια, λέει ότι «ειδικά στη φάση που βρίσκεται η Ελλάδα, οι προοπτικές της ανασυγκρότησης είναι μονόδρομος για το κομμάτι της ναυπηγικής και της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας. Στη ναυτιλία, οι Έλληνες εφοπλιστές βρίσκονται στην κορυφή του κλάδου, ελέγχουν ένα τεράστιο ποσοστό του παγκόσμιου στόλου, οπότε θα έλεγα ότι είναι και απορίας άξιο, γιατί αυτό το πράγμα δεν έχει με κάποιο τρόπο δράσει θετικά στο κομμάτι της εγχώριας παροχής υπηρεσιών υποστήριξης ή στο κομμάτι της εγχώριας ναυπήγησης….

Οι προοπτικές είναι τεράστιες και δεν θα πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Παλαιότερα υπήρχε μία ασυδοσία στο εργατικό κίνημα της χώρας που, αντί να εξυπηρετεί τον ιερό σκοπό της υποστήριξης των εργαζομένων, εξυπηρετούσε ίδια συμφέροντα των εργατοπατέρων που τους ποδηγετούσαν. Ο κόσμος πλέον ξέρει και είναι πολύ ώριμος. Οι δε επιχειρηματίες πρέπει να σέβονται τον κόσμο τους και αυτό να το εισπράττει τόσο ο πελάτης όσο και η κοινωνία μας. Στο παρελθόν είδαμε καταλήψεις σε πλοία. Για ποιο λόγο σε έναν πλοιοκτήτη που φέρνει το πλοίο του και σε πληρώνει για να γίνει η δουλειά του, του καταλαμβάνεις το πλοίο, αφού το όποιο πρόβλημα που υπάρχει είναι ξεκάθαρα εσωτερικό του ναυπηγείου, μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων; Τέτοιες πρακτικές λειτουργούν υπέρ του ανταγωνισμού χωρών εξ’ Ανατολής και αντιστοιχεί με εσχάτη προδοσία. Όλα αυτά πρέπει καταρχάς να λύνονται από τους ίδιους τους εργαζόμενους (είτε τεχνίτες, είτε διοίκηση) και κατά δεύτερον, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να επικεντρωθούν στο πώς θα δημιουργήσουν αξία στην επιχείρησή τους προκειμένου να γίνουν ανταγωνιστικοί.

…Εδώ πρέπει να ανταγωνιστούμε την Τουρκία, τη Ρουμανία και τη Μάλτα. Αυτοί είναι οι ανταγωνιστές της Ελλάδας. Άρα και οι επιχειρηματίες πρέπει να προσδιορίσουν πώς θα κάνουν επί της ουσίας ανταγωνιστικά τα Ελληνικά ναυπηγεία…

Στην ερώτηση ποια προοπτική δίνει στην ανάπτυξη της ναυπηγικής βιομηχανίας η στρατηγική θέση της Ελλάδας, ο κ. Ξενοκώστας επισημαίνει ότι  «σίγουρα δίνει προοπτική, αλλά από μόνη της δεν μπορεί να σταθεί. Υπάρχουν ένα σωρό πλοία σε Μαύρη θάλασσα, Μεσόγειο και Βόρεια Ευρώπη που τα θεωρούμε δυνητικούς πελάτες. Το γεωπολιτικό πλεονέκτημα είναι σημαντικό κυρίως στον τομέα εξυπηρέτησης αμυντικών σκαφών, όπου η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας είναι στρατηγικής σημασίας και πρέπει να αξιοποιηθεί.

… Θα «κινήσουμε γη και ουρανό» για να πετύχουμε αυτό που πρέπει να γίνει, καθώς κάποιοι πρέπει να σταματήσουν να παίζουν με το μέλλον αυτού του τόπου στον βιομηχανικό τομέα. Είναι αδύνατον μία βιομηχανική επιχείρηση 160 ετών να κλείνει. Αυτό απαγορεύεται σε οποιαδήποτε χώρα. Η τεχνογνωσία αυτή, δεν ανακτάται.»

Όταν ο νέος επενδυτής και μελλοντικός ιδιοκτήτης μπήκε για πρώτη φορά στο ναυπηγείο, περιγράφει την αποκαρδιωτική εικόνα που συνάντησε. «το νααυπηγείο ήταν εγκαταλελειμμένο περίπου ένα χρόνο. Δεν γνωρίζω πόσο καιρό ήταν ασυντήρητα τα μηχανήματα. Προφανώς υπήρχαν οικονομικές δυσκολίες στην επιχείρηση και δεν γινόταν καμία συντήρηση. Έβλεπες προοπτική, αλλά το παρόν ήταν πάρα πολύ δύσκολο.»

Στα μέσα Φεβρουαρίου του 2017, η ONEX αποφασίζει να προχωρήσει σε μιαν ενδιάμεση συμφωνία με τον μέχρι τούδε ιδιοκτήτη του Νεωρίου, ώστε να επαναλειτουργήσει το ναυπηγείο μέσω τρίτης εταιρείας, μέχρι να υπογραφεί και υλοποιηθεί η τελική συμφωνία για την ολοκληρωτική μεταβίβαση της επιχείρησης.

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε τότε ο κ. Ξενοκώστας, «με μία τηλεδιάσκεψη που έγινε πρόσφατα, ορίσαμε ως στόχο την 31η Μαΐου – ως το πρώτο δεκαήμερο Ιουνίου, το αργότερο – προκειμένου η συμφωνία εξυγίανσης να κατατεθεί στο αρμόδιο δικαστήριο για επικύρωση. Τα ζητήματα των οφειλών σε δημόσιο, εργαζόμενους και προμηθευτές έχουν κλείσει. Οι οφειλές σε εργαζόμενους και τοπικούς προμηθευτές είναι γύρω στα 10,4 εκατ. ευρώ, για τις τράπεζες γύρω στα 5 εκατ. ευρώ και άλλα 25 εκατ. ευρώ σε ΕΦΚΑ, εφορία, ταμεία κ.λπ. Οι τοπικοί προμηθευτές και εργαζόμενοι θα πληρωθούν άμεσα με την ολοκλήρωση της μεταβίβασης. Οι υπογραφές για τη μεταβίβαση των ναυπηγείων θα γίνει μεταξύ των πιστωτών και της Onex.»

Κι εδώ αρχίζει το χρονικό του γραφειοκρατικού κράτους-τέρατος, για το οποίο ο κ. Ξενοκώστας θα μπορούσε να αναφέρει χίλια δυο παραδείγματα, «όχι γενικά, αλλά και ειδικά» όπως λέει. «Και εγώ έχω γίνει δυστυχώς «δέκτης» αυτού του κράτους. Αλλά το κράτος είμαστε εμείς οι ίδιοι….Αν αποφασίσουμε ο καθένας να αλλάξουμε την κουλτούρα στο χώρο που είμαστε, αυτό το κράτος θα αλλάξει. Μην περιμένουμε να έρθει μία κυβέρνηση με μαγικό τρόπο και να τα λύσει όλα.»

Το χρονικό μια προαναγγελθείσης γραφειοκρατίας…

Νομίζουμε ότι τα όσα λέει ο κ. Ξενοκώστας είναι απολύτως λογικά. Πλην όμως, στη χώρα μας, το λογικό δεν είναι και αυτονόητο…Παραθέτουμε λοιπόν ένα μικρό «χρονικό» της γραφειοκρατίας, που μοιάζει με το μαρτύριο του Ταντάλου: Εκεί που είναι μπροστά στα μάτια μας το νερό και το δέντρο με τους καρπούς και πάμε να το πιάσουμε, αυτά όλο και απομακρύνονται…

-Στις  21-10-016 το θέμα του Νεωρίου συζητείται μεταξύ του τότε δημάρχου Σύρου-Ερμούπολης με τον τότε Υπουργό Εθνικής άμυνας Πάνο Καμμένο στη Βουλή των Ελλήνων, όπου ο  δεύτερος ενημέρωσε τον πρώτο για τις πρόσφατες εξελίξεις στο Νεώριο, «παραδίδοντας του το Σύμφωνο Στήριξης και το Κείμενο Στήριξης του Ναυπηγείου, που υπερψηφίστηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

-Στις 13-3-018 σε ρεπορτάζ ( «ΠΟΝΤΙΚΙ») αναφέρεται η είσοδος του πρώτου φορτηγού πλοίου για επισκευή στα Ναυπηγεία του Νεωρίου στη Σύρο, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μη λειτουργίας τους και τονίζεται ότι «ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για την υποβολή της Συμφωνίας Εξυγίανσης για την επαναλειτουργία των Ναυπηγείων στο αρμόδιο δικαστήριο». Επίσης αναφέρεται ότι

«Α)Έχει ήδη ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης οικονομικών καταστάσεων ετών 2015 και 2016 από τη γενική συνέλευση της εταιρείας.

Β) Αναμένεται η έγκριση ισοζυγίου έτους 2017 μετά τη ρύθμιση κάποιων λεπτομερειών που έχουν απομείνει προς διευθέτηση.

Γ) Με ενέργειες του υφυπουργείου Οικονομίας, δόθηκε η δυνατότητα σύνδεσης με ΔΕΗ σε εταιρεία ελεγχόμενη από τον νέο επενδυτή, ώστε η τελευταία να προβεί σε άμεσες ενέργειες αποκατάστασης συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων των Ναυπηγείων αλλά και βλαβών «προς αποφυγή βύθισης της μεγαλύτερης δεξαμενής με απρόσμενες συνέπειες για την εξέλιξη του σχεδίου, καθαρισμός Ναυπηγείων, γενική προετοιμασία κλπ»…

Ε) Τα στοιχεία έχουν ήδη αποσταλεί προς επεξεργασία ώστε να εκδοθεί το business plan της εξυγίανσης, το οποίο και θα υποβληθεί στους πιστωτές μέσα στον επόμενο μήνα για έγκριση ώστε να κατατεθεί η συμφωνία εξυγίανσης στο αρμόδιο δικαστήριο για επικύρωση.

«Αυτή η ενδιάμεση επανεκκίνηση του ναυπηγείου γίνεται για να μπορέσει να συντηρηθεί η εγκατάσταση του ναυπηγείου έως ότου ολοκληρωθεί η μεταβίβασή του αλλά και για να μπορέσει ο κόσμος να δουλέψει λιγάκι καθώς είμαστε ένα χρόνο που δεν λειτουργούσαμε», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός γραμματέας του Σωματείου των εργαζομένων Μάρκος Ρηγούτσος.

-Στις 16-3-018 φτάνει στο λιμάνι της Σύρου το  αμερικάνικο πλοίο «Carson City», με σκοπό «την ολιγοήμερη ανάπαυση και αναψυχή του πληρώματος» αλλά προφανώς και μία πρώτη διερεύνηση του εδάφους.. .

-Στις 24-3-018 η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» αναφέρει ότι, «με την ολοκλήρωση στις αρχές του 2017 της κατάρτισης των ισολογισμών ξεκίνησε και η τελική διαπραγμάτευση της συμφωνίας κυρίως με το δημόσιο αλλά και με τις τράπεζες Alpha Bank και Πειραιώς. Η ONEX Shipyards στο επιχειρηματικό της σχέδιο προβλέπει την αποπληρωμή σε δόσεις των οφειλών σε δημόσιο και ταμεία αλλά και εργαζομένους και προμηθευτές και επιπλέον επενδύσεις 20 εκατ. για την ανακαίνιση και περιβαλλοντική συμμόρφωση της ναυπηγικής μονάδας της Σύρου».

- Παράλληλα ψηφίζεται  Τροπολογία στη Βουλή για το Νεώριο με την οποία αναμένεται να ξεμπλοκάρει η μεταβίβαση του Νεωρίου στον νέο ιδιοκτήτη και εκτιμάται ότι η επαναλειτουργία του ναυπηγείου Σύρου βρίσκεται προ των πυλών. Κατόπιν αυτού αναμενόταν «να γίνει η κατάθεση του φακέλλου μέσα σε 10 ημέρες και τον επόμενο μήνα να ξεκινήσει ξανά η λειτουργία του ναυπηγείου».

-Στις 14-5-018 ξεπεράστηκε για το Νεώριο Σύρου ο σκόπελος του ΕΦΚΑ, η διευθέτηση των οφειλών του οποίου  «ανοίγει το δρόμο για την οριστικοποίηση του σχεδίου εξυγίανσης και την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την ανάληψη των ηνίων από την εταιρεία Onex. Εάν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, ο νέος επενδυτής υπολογίζεται πως θα αναλάβει το τιμόνι προς τα τέλη του καλοκαιριού».

-Μετά τις εξελίξεις αυτές συμβαίνει το ατύχημα της καθίζησης της δεξαμενής Βιολαντώ. Η αποκατάστασή της γίνεται σχεδόν ένα χρόνο μετά.

-Στις 4 Ιουλίου 2018, στα Γραφεία επιθεώρησης εργασίας Σύρου γίνεται επεισοδιακή σύγκρουση μεταξύ εργαζομένων που διεκδικούσαν τα δεδουλευμένα τους και μελών του εργοστασιακού σωματείου Νεωρίου, με αντεγκλήσεις εκατέρωθεν και καταγγελίες για τραμπουκισμούς. 

-Εντωμεταξύ το Νεώριο συνεχίζει να λειτουργεί, με την ενδιάμεση μεσοβέζικη μορφή του, ως «πλυντήριο πλοίων», προκαλώντας αντιδράσεις από την πλευρά των κατοίκων εξαιτίας της ρύπανσης που υφίστανται με τις αμμοβολές και τις υδροβολές»

Σημειώνεται ότι μέχρι το τέλος του 2018 είχαν επισκευαστεί στο Νεώριο 106 πλοία (με προοπτική μόνο το 2020 να φτάσουν τα 150).

Τέλος σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες (https://www.logotypos.gr), «στις 5 Νοεμβρίου 2019, καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης των διαδικασιών μεταβίβασης, τα πάντα θα έχουν τελειώσει και το Νεώριο θα γυρίσει σελίδα, προσδοκώντας σε κάτι καλύτερο από εκείνο που υπήρχε…». Μακάρι. Για να μην πεθάνει η ελπίδα, όπως πάντα, τελευταία….