6/28/17

Η Σοφία του χορού

Όταν μιλάει το σώμα, η γλώσσα του είναι πιο αληθινή από τις λέξεις. Ίσως γι αυτό, ο χορός, είναι η παλαιότερη καλλιτεχνική έκφραση του ανθρώπου. Στις απαρχές της ανθρώπινης ιστορίας, η επικοινωνία γινόταν με κινήσεις και σωματικές εκφράσεις, αφού τότε ακόμα ο λόγος δεν ήταν παρά κραυγές όπως αυτές των ζώων.


Από την παράσταση "Ταξίδι στην αιωνιότητα" στο Θέατρο Απόλλων
Ο χορός στην πρώτη του μορφή, είχε συμβολικό, θρησκευτικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Στα τελετουργικά των αρχαίων και προϊστορικών φυλών, βλέπουμε να εκφράζεται η χαρά, ο πόνος, η έκσταση, όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα στην αρχέγονη μορφή τους. Ο πρώτος του χορού ήταν ο μάγος, ο ιερέας, ο αρχηγός κι ακολουθούσε ολόκληρη η κοινωνική ομάδα, σε ένα συλλογικό κινητικό κύμα. Στους αρχέγονους χορούς, κάθε κίνηση είχε την ιδιαίτερη σημασία της. Ο έρωτας, η γέννηση, ο θάνατος, ο πόλεμος, η νίκη ή η ήττα, είχαν τη δική τους σωματική γλώσσα.
Από την συναυλία των "Ενκαρδία" στην έπαυλη Τσιροπινά
 Τι κι αν πέρασαν χιλιετηρίδες από τότε. Ο χορός, δεν έχασε ποτέ αυτή τη σημασία. Εξελίχθηκε βέβαια, εκφράζοντας τον πολιτισμό κάθε εποχής, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις. Ίσως γι αυτό, όταν χορεύουμε, το σώμα μας θυμάται εκείνες τις παλιές ρίζες και λειτουργεί αυτόματα κι αυθόρμητα στους συγκεκριμένους ρυθμούς που κάποτε, πριν από την εφεύρεση της μουσικής, ήταν ρυθμικές κραυγές και αλαλαγμοί που κι εκείνοι είχαν τη σημασία τους.
Τι κι αν πέρασαν οι αιώνες πάνω από την ανθρωπότητα. Αυτή η αρχέγονη ανάγκη του σώματος να μιλήσει τη δική του γλώσσα, υπάρχει και λειτουργεί αναλλοίωτη.

Κερκυραϊκός χορός από παιδική ομάδα της "Σοφίας της παράδοσης"
Στο χορό, όλοι γινόμαστε παιδιά. Εκφράζουμε την αθωότητα, εκείνη την βαθιά νοημοσύνη και σοφία που είχε το σώμα μας, τότε. 
Έτσι λοιπόν, δεν μας έκανε εντύπωση που είδαμε στην αυλή της εκκλησίας του Άη Γιάννη στην Ποσειδωνία να χορεύουν πιτσιρίκια από 5 μέχρι 70 ετών, στους κυκλικούς χορούς της δημοτικής και λαϊκής μας παράδοσης στη γιορτή του Ομίλου της «Σοφίας της παράδοσης» που χρωστάει την ύπαρξή του στην Σοφία Λούβαρη. Μια πολύ καλή, σοβαρή δουλειά, που συνεχίζει επάξια εκείνην της μεγάλη Δόμνας Σαμίου.
Κι έβλεπες τη χαρά ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των παιδιών, τη σοβαρότητα ενός ώριμου ανθρώπου στα αγοράκια που έσερναν το χορό, τις εκστατικές κινήσεις των σωμάτων, τα χέρια πιασμένα, να λένε ότι είμαστε όλοι μαζί μια ομάδα, ένα χωριό, ένας λαός, μια οικογένεια, με κοινά συναισθήματα και κοινό σκοπό στη ζωή. Που είναι η ίδια η ζωή με τις διαφορετικές εκφάνσεις και μορφές της.

Νησιώτικοι χοροί από ομάδα εφήβων της "Σοφίας της Παράδοσης"
Όταν χορεύει το σώμα, νικάει τη βαρύτητα. Ελαφραίνει. Δεν χρειάζεται να σκεφτεί τίποτα το μυαλό. 
Το σώμα παίρνει το πηδάλιο και γίνεται καπετάνιος.
Όταν χορεύουμε τους παραδοσιακούς μας χορούς, πιασμένοι χέρι-χέρι, που σημαίνει ότι γινόμαστε ένα σώμα και μια ψυχή, χαμογελάει πλατιά το στόμα, λάμπουνε τα μάτια, ομορφαίνουν τα πρόσωπα και τα πόδια μας βγάζουν φτερά. Τι χαρά είναι αυτή που νιώθουμε όταν χορεύουμε στον κύκλο της πρώτης νιότης του ανθρώπου, όταν όλα ήταν άδολα και η σκέψη μόλις ξύπναγε, σαν ένα χλωρό νεαρό κλαράκι που σκάζει μέσα από τη γη. Και πόσα θαύματα μπορεί να κάνει το σώμα μας, όταν το αφήσουμε ελεύθερο να μιλήσει τη δική του αιώνια και πανανθρώπινη γλώσσα! Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσοι αιώνες, όση κούραση κι αν κουβαλάει το ανθρώπινο γένος μέσα στην ιστορία του, ο χορός θα είναι πάντα η πρώτη, η αρχέγονη γνώση και Σοφία.

 

Κυκλικός χορός "α καπέλα" από τη "Σοφία της Παράδοσης'

Ο πρώτος σέρνει το χορό της "Σοφίας της παράδοσης"


 
Από την εκδήλωση της Ημέρας Χορού στο Θέατρο Απόλλων

Από την εκδήλωση της Ημέρας Χορού στο Θέατρο Απόλλων


Για εμένα

Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1952. Σπούδασα Ιστορία - Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Εργάστηκα στο Υπουργείο Πολιτισμού ως αρχαιολόγος από το 1977 ως το 1983. Παράλληλα με την εργασία μου σπούδασα θέατρο στη Σχολή Ευγενίας Χατζήκου και συμμετείχα σε παραστάσεις ερασιτεχνικών θεατρικών θιάσων.

Από το 1984 εργάστηκα ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες ΑΥΓΗ, ΠΡΩΤΗ, Κυριακάτικη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ. Το 1985 παίρνω το πρώτο δημοσιογραφικό βραβείο «Παύλου Παλαιολόγου» για το καλύτερο γυναικείο κείμενο. Αργότερα συνεργάστηκα με τα περιοδικά ΠΑΝΘΕΟΝ, ΓΥΝΑΙΚΑ, ΤΗΛΕΡΑΜΑ, Mme Figaro, ΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΟΡΑΜΑ, στα οποία είχα την ευθύνη της αρχισυνταξίας και την επιμέλεια του ελεύθερου ρεπορτάζ. Συνεργάστηκα επίσης ως ρεπόρτερ με την τηλεόραση του ΑΝΤ1 και με ραδιοφωνικούς σταθμούς (ΤΟP FM, 9.84 κ.α.). Κατά τη δημοσιογραφική μου καριέρα, ασχολήθηκα με την ελεύθερη έρευνα, πολιτιστικά, κοινοβουλευτικό και πολιτικό ρεπορτάζ.

Εργάστηκα ως συντάκτης πολιτικού ρεπορτάζ, στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-(ΑΠΕ-ΜΠΕ). Έχω γράψει τα βιβλία «Ψάχνοντας για τη Μόνικα», «Η σκιά της άλλης» και «Μινώκερος», τα οποία εκδόθηκαν από τις εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ. Έχω κάνει πολλές επιμέλειες βιβλίων.

Τα τελευταία οκτώ χρόνια ζω μόνιμα στη Σύρο και συνεργάστηκα με την εφημερίδα «Ο ΛΟΓΟΣ των Κυκλάδων».