Μια βόλτα στην Αζόλιμνο της Σύρου και πείστηκα πως τα
θαύματα βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας, φτάνει να τα έχουμε ανοιχτά και να
παρατηρούμε αντί να κοιτάζουμε απλώς αυτά που μας περιβάλλουν. Η Αζόλιμνος- για
όσους δεν την γνωρίζουν- είναι ένας παραλιακός οικισμός κοντά στην Ερμούπολη. Ο
προσανατολισμός της είναι τέτοιος που την πιάνουν οι βοριάδες και σηκώνουν
κύματα ψηλά. Εκεί λοιπόν που περπατούσαμε αμέριμνοι κάνοντας την καθημερινή μας
βόλτα, κάνω έτσι και βλέπω, τι νομίζετε; Κέδρους. Πάνω στο κύμα σχεδόν.
Βέβαια,
μη φανταστείτε ότι πρόκειται για τίποτα πανύψηλα δέντρα σαν αυτά που έδωσαν το
σύμβολο της σημαίας του Λιβάνου, αλλά προφανώς, όπως διάβασα στο Wikipedia, για κέδρους της
Κύπρου, που έχουν κοντό κορμό και πιο κοντά
φύλλα από τους κέδρους του Λιβάνου. Κέδρους επίσης είδα φέτος το
καλοκαίρι και σε μια παραλία της Νάξου.
Γεμάτο από κέδρους, είναι το μακρινό νησάκι της
Γαύδου, απέναντι από τα κρητικά παράλια, στο Λιβυκό πέλαγος. Δάση από κέδρους,
τεράστιους σε μέγεθος, υψώνονται μέσα από τους αμμόλοφους, που καταλήγουν σε
παρθένες παραλίες, κάνοντας το τοπίο εντελώς εξωτικό. Η Γαύδος ήταν για μένα
μια εποχή το καλοκαιρινό μου θέρετρο. Πήγαινα κάθε καλοκαίρι όταν το νησί ήταν
εντελώς παρθένο και απάτητο από την ανθρώπινη παρουσία, τότε ούτε ρεύμα δεν
είχε. Ένας κέδρος με φιλοξενούσε πάντοτε κάτω από το χαμηλό κορμό του και το
πυκνό σκιερό του φύλλωμα, που έμοιαζε με σκήνωμα ή φωλιά αγριμιού. Εκεί λοιπόν
κάτω από τον κέδρο έστηνα τη σκηνή μου και διαμόρφωνα το γύρω χώρο, έτσι ώστε να μη μου λείπει τίποτα από τα
βασικά που θέλει ένας άνθρωπος για να επιβιώσει. Μια φούσκα με νερό για το
μπάνιο μου, κρεμασμένη σε ένα κλαρί με ένα αυλάκι χαραγμένο στην άμμο για να
φεύγει το νερό, μια σπασμένη πλαστική καρέκλα αντί για πολυθρόνα που την είχα
τοποθετήσει έξω από τη σκηνή μου, δίπλα σε μια τετράγωνη πέτρα, όπου έπινα κάθε
πρωί τον καφέ μου αγναντεύοντας κάτω το πέλαγο, ενώ γύρω μου τριγυρνούσαν
αμέριμνες μικρές περδικούλες, που όπως φαίνεται δεν φοβόντουσαν την ανθρώπινη
παρουσία, αφού λιγοστοί ήταν οι κάτοικοι του νησιού, και όσο κι αν τις
τουφεκούσαν το χειμώνα, δεν έφτανε αυτό για να μειωθεί ο πληθυσμός τους. Σ’
αυτό τον παράδεισο, ο κέδρος μου φαινόταν σαν πατέρας, το ξύλο του και οι
καρποί του να μοσχομυρίζουν λιβάνι, και ίσως το λιβάνι να γίνεται από τους
καρπούς του κέδρου, που βγάζουν αυτή την αρωματική ρητίνη. Όλα αυτά ξετρύπωσαν μέσα
από το σεντούκι της μνήμης μου σε κείνο τον περίπατο στην Αζόλιμνο, την ώρα που
κάθισα σε ένα παγκάκι αγκαλιασμένη από τους μικρούς κέδρους. Τι ωραία, έχει και
το δικό μας νησί αυτό το όμορφο εξωτικό δέντρο, σκεφτόμουνα. Χάιδεψα τα αγκαθωτά τους φύλλα, μάζεψα καμιά δεκαριά
καρπούς, που μοιάζουν με βόλια, έκλεισα τα μάτια και μεταφέρθηκα σε κείνο τον
άλλο χρόνο, σε κείνο το άλλο νησί, το νησί της νιότης μου. Μέχρι που
σουρούπωσε.
Ε, και έπειτα από αυτή την εξομολόγηση, δεν μπορώ να
μην γράψω και τις πληροφορίες που δίνει το Wikipedia για
τον κέδρο: «Είναι κωνοφόρο αειθαλές δέντρο που
ανήκει στην οικογένεια των Πευκοειδών (Pinaceae).
Περιλαμβάνει τρία είδη και ένα υποείδος. Δάση από κέδρους συναντώνται στην
Τουρκία και στο Λίβανο, στα όρη του Άτλαντα στην Αλγερία, στα Ιμαλάια και
στην Κύπρο (Κέδρος
της Κύπρου ή ο βραχύφυλλος). Ο κέδρος αναφέρεται στο
γένος Cedrus και διαφέρει από το κέδρο που αναφέρεται στο
γένος Juniperus (η άρκευθος).
Ο κέδρος χαρακτηρίζεται από το μεγάλο μέγεθος του
κορμού του. Τα φύλλα του είναι
βελονοειδή και άκαμπτα, ενώ καθένα από αυτά διαθέτει δύο ρητινοφόρους αγωγούς.
Το φύλλο ενός κέδρου παραμένει στο δέντρο από 3 ως 6 χρόνια. Ο καρπός του
κέδρου, είναι μικρός και στρογγυλός , έχει πράσινο ή πορφυρό χρώμα
και αρωματικές ιδιότητες. Κέδρους συναντάμε συχνά σε ελατοδάση, διότι οι κέδροι
αρχικά παρέχουν τη σκιά που απαιτούν τα έλατα για
να μεγαλώσουν κατά τα πρώτα στάδια της ζωής τους. Το ξύλο ενός
κέδρου όταν καίγεται δίνει ένα άρωμα, και γι' αυτό χαρακτηρίζεται και ως
αρωματικό δέντρο. Ο κέδρος δεν χρειάζεται πολύ νερό για να αναπτυχθεί, ούτε
έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις από το έδαφος.
Το ξύλο του κέδρου είναι εντελώς άοσμο. Για το λόγο
αυτό, θεωρείται η ιδανική πρώτη ύλη για την κατασκευή πουροθηκών, ώστε τα πούρα
να διατηρούν ακέραιο το άρωμά τους . Ο κέδρος είναι ένα από τα δέντρα που
περιλαμβάνονται στην κελτική αστρολογία.
Ο κέδρος εμφανίζεται στην αμερικάνικη λογοτεχνία ως
τίτλος του βιβλίου "Χιόνι πάνω στους κέδρους", του συγγραφέα David
Guterson. Το βιβλίο αυτό μεταφέρθηκε και στην κινηματογραφική οθόνη το 1999 με
τον ίδιο τίτλο και πρωταγωνιστή των Ήθαν Χωκ.
