Ηλεκτροκίνηση: Ολοταχώς στη Νέα Εποχή!

Βρισκόμαστε σε εποχή ανακατατάξεων. Πάσης φύσεως. Εξελίξεις και αλλαγές έρχονται ραγδαία πάνω στα κεφάλια μας και η ταχύτητά τους είναι τέτοια που ο νους μας δεν μπορεί ακόμα να τις συλλάβει. Προφανώς, η εποχή του πετρελαίου και του άνθρακα, ο αιώνας της βιομηχανικής επανάστασης πνέει τα λοίσθια κι αυτό το καινούργιο που προβάλλει έχει πράσινο χρώμα: Η μεταβιομηχανική εποχή θα επιδιώξει να αντικαταστήσει το ρυπογόνο ανθρακικό αποτύπωμα με τη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη», δηλαδή με την αντικατάσταση των παλαιών μορφών και πηγών ενέργειας με νέες. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση, χρήση του Ίντερνετ σε όλες τις εκφάνσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής, χρήση των φυσικών πηγών ενέργειας με πρώτο το φυσικό αέριο, για το οποίο παλεύουν τα βουβάλια του πλανήτη, και κινδυνεύουν να συνθλιβούν τα μυρμήγκια που βρίσκονται ανάμεσά τους…

Μεταξύ των πρώτων αλλαγών, θα είναι η αντικατάσταση των βενζινοκίνητων ή πετρελαιοκίνητων μέσων μεταφοράς, δημοσίων και ιδιωτικών, από ηλεκτροκίνητα.

Τρέχουν να προλάβουν όλες οι κυβερνήσεις τους λεγόμενου ανεπτυγμένου κόσμου, να προλάβουν την ολική απονέκρωση του πλανήτη και ημών των μελών του ανθρώπινου είδους, καθώς πλέον η κλιματική αλλαγή έχει μπει για τα καλά μέσα στη ζωή μας, με τα ακραία φαινόμενα, και τις μεγάλες φυσικές καταστροφές.

Ένας νέος πολιτισμός ανατέλλει. Κι αν θέλουμε να είναι καλύτερος από τον παλιό, καλούμαστε να αλλάξουμε ριζικά τρόπο σκέψης και τρόπο ζωής. Και φυσικά, αυτό θα πρέπει να γίνει πρώτα από τους κυβερνώντες και έπειτα από τους λαούς και τις κοινωνίες. Ο υπερκαταναλωτισμός, το άκρατο βουλιμικό κυνήγι του κέρδους, τα οικονομικά και τα πολιτικά συστήματα που σημάδεψαν τους τελευταίους αιώνες την ανθρωπότητα,  πρέπει να τελειώσουν.

Τρέχει να προλάβει και η μικρή μας χώρα, ως μέλος της ανεπτυγμένης Δύσης, και ως απολωλός τριτοκοσμικό πρόβατο.

Ηλεκτρικά ΙΧ και ποδήλατα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος στην «μετά-Enfield» εποχή

Αφορμή για το κείμενο που ακολουθεί, είναι η ανακοίνωση του Υπουργού Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη για την εισαγωγή ηλεκτροκίνητων ΙΧ και ποδηλάτων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν πιλοτικά για τις μετακινήσεις των υπαλλήλων του Υπουργείου-για να λέμε κι εμείς ότι κάτι κάνουμε εν όψει των πράσινων αλλαγών της νέας αποχής. Στις δηλώσεις του ο κ. Χατζηδάκης αναφέρει χαρακτηριστικά:

«…Aποφασίσαμε και πήραμε τρία ηλεκτρικά αυτοκίνητα και βάλαμε φορτιστή γι’ αυτά και μέσα και έξω από το Υπουργείο. Παράλληλα, πήραμε και  ηλεκτρικά ποδήλατα, τα οποία μαζί με τα αυτοκίνητα θα χρησιμοποιούνται για τις μετακινήσεις των υπαλλήλων μας. Όπως είναι αυτονόητο, έχουμε βάλει κάδους ανακύκλωσης με όλα τα χωριστά ρεύματα στο Υπουργείο και  επίσης ξεκινάμε την απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης. Πρώτα εμείς λοιπόν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος δείχνουμε το δρόμο για μια νέα πιο πράσινη εποχή. Για εμάς και τα παιδιά μας!.

Τα τρία ηλεκτροκίνητα ΙΧ τα οποία απέκτησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, είναι

-1 BMW, μοντέλο i3

-1 NISSAN LEAF

-1 Volkswagen e-Golf

Η αυτονομία των 3 ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι 260 χλμ. περίπου.

Οι 3 εσωτερικοί φορτιστές και ο ένας εξωτερικός φορτιστής στην είσοδο του Υπουργείου μπορούν να φορτίσουν πλήρως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε 4 ώρες.

Με ένα πιλοτικό σύστημα 14 «έξυπνων» ηλεκτρικών ποδηλάτων  με GPS/GPRS, μοιρασμένα στα δύο κτίρια του Υπουργείου (στις οδούς Μεσογείων 119 και Αμαλιάδος 17 αντίστοιχα) και μέσω μιας εφαρμογής για smartphones με την ονομασία YPENeBikeShare, ο εργαζόμενος μπορεί να μετακινηθεί γρήγορα και με μηδενικούς ρύπους. Τα ηλεκτρικά ποδήλατα θα είναι διαθέσιμα από 8:00 π.μ. έως 3:00 μ.μ. στην είσοδο των κτιρίων.

Σε αυτούς που ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν τα ηλεκτρικά ποδήλατα, τους χορηγείται κωδικός, κατόπιν αίτησης για να εγκαταστήσουν την σχετική εφαρμογή στο έξυπνο κινητό τους».

Βέβαια, ήδη ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν, φιγουράρει οδηγώντας το πρώτο ηλεκτροκίνητο ΙΧ που κατασκευάστηκε στην γείτονα, αφήνοντας άναυδους και θλιμμένους όσους από εμάς γνωρίζουμε ότι το πρώτο ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο κατασκευάστηκε στη Σύρο τον Οκτώβρη του 1973 από την εταιρεία του εφοπλιστή Γιάννη Γουλανδρή.

Η ιστορία της άδοξης αυτής πρωτοπορίας, είναι γνωστή στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, πλην όμως θα πρέπει να γίνει ευρέως γνωστή διότι ως γνωστόν εμείς οι Έλληνες ουδέποτε διδασκόμαστε από το ένδοξο παρελθόν μας, πάνω στο οποίο έχουμε θρονιαστεί και τρώμε και πίνουμε ανέξοδα χρεοκοπώντας τις γενιές που έρχονται.

Η άνοδος και η πτώση του Enfield

Ορισμένοι από τους παλαιούς καπιταλιστές, ήταν και οραματιστές. Ένας από αυτούς ήταν ο εφοπλιστής Γιάννης Γουλανδρής, η εταιρεία του οποίου έγινε η πρώτη στα παγκόσμια χρονικά που κατασκεύασε ηλεκτρικό αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής, στο Νεώριο, στο μικρό νησί της Σύρου.

Ο Γιάννης Γουλανδρής οραματίστηκε την αντικατάσταση των πετρελαιοκίνητων αμαξιών με ηλεκτρικά. Έτσι, το 1973, αγοράζει την βρετανική εταιρεία Enfield που μέχρι τότε σχεδίαζε δοκιμαστικά ηλεκτροκίνητα μοντέλα περιορισμένης κυκλοφορίας, και βάζει πλώρη για την μαζική παραγωγή του πρώτου ηλεκτροκίνητου ΙΧ που θα κυκλοφορούσε στον κόσμο.
Ο σχεδιασμός του Enfield 8000 έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το αμάξι έπρεπε να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές, να είναι λειτουργικό, εύχρηστο και να περάσει με επιτυχία το «κρας τεστ» των ειδικών. Σχεδιαστής του ήταν ένας Έλληνας μηχανικός ο Κωνσταντίνος Αδρακτός, και πολύ σύντομα ξεκίνησε η παραγωγή του στο μεγάλο εργοστάσιο της Enfield στη βρετανική νήσο Γουάιτ.

Ωστόσο, πριν προλάβει να προχωρήσει η παραγωγή, οι εργάτες έκαναν στάση εργασίας με αποτέλεσμα το εργοστάσιο να παραμείνει κλειστό για εβδομάδες. 

Έτσι ο  Γουλανδρής, αποφάσισε να το κλείσει και να το μεταφέρει το 1973 στις εγκαταστάσεις ενός παλαιού νηματουργείου στη Σύρο. Να σημειωθεί ότι τότε ο Γουλανδρής ήταν διευθυντής του ναυπηγείου Νεωρίου και ζούσε ήδη στο νησί.

Tον Οκτώβριο του 1973 το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο, το Εnfield ήταν γεγονός.

Σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ της «Μηχανής του Χρόνου», «η ζήτηση τελικά δεν ήταν η αναμενόμενη. Οι παραγγελίες που έφταναν ήταν λίγες και κυρίως υπερατλαντικές. Πολλοί έκριναν ότι η τιμή του Enfield σε σχέση με την απόδοσή του ήταν πολύ υψηλή. Διέθετε κινητήρα 6 kw, η μπαταρία του διαρκούσε για περίπου 80 χιλιόμετρα και η μέγιστη ταχύτητα που μπορούσε να αγγίξει ήταν τα 60 χιλιόμετρα την ώρα».

Σύμφωνα ωστόσο με όλα τα ιστορικά στοιχεία, ο θάνατος του Enfield προήλθε από το ίδιο το ελληνικό κράτος:

Ο εκτελωνισμός των ανταλλακτικών που έρχονταν από το εξωτερικό μπορεί να καθυστερούσε αρκετές εβδομάδες, το κράτος δεν χορηγούσε άδεια για την κατασκευή τους εντός Ελλάδας, ενώ ακόμα και η κυκλοφορία του ηλεκτρικού αυτοκινήτου ήταν απαγορευμένη καθώς δεν είχε πάρει έγκριση από τους επίσημους φορείς.

Το πανίσχυρο γραφειοκρατικό «τέρας» για μία ακόμα φορά στάθηκε εμπόδιο στη δημιουργία ελληνικής αυτοκινητοβιομηχανίας.
Το Enfield 8000 δεν πήρε ποτέ έγκριση τύπου, ενώ το ελληνικό κράτος δεν έδινε ούτε πινακίδες δοκιμής, με την αιτιολογία πως η εταιρεία θα έπρεπε πρώτα να έχει πουλήσει τουλάχιστον 10 αυτοκίνητα ώστε να χαρακτηριστεί αυτοκινητοβιομηχανία.

Κι όλα αυτά ενώ το αυτοκίνητο ταξίδεψε σε πολλές περιοχές του κόσμου, ακόμα και στην 
Αυστραλία ή στη Σαουδική Αραβία! Συνολικά τα αυτοκίνητα που βγήκαν στην κυκλοφορία, από το 1973 έως το 1976, ήταν 112 και η συντριπτική πλειονότητα αυτών ταξίδεψε στη Μεγάλη Βρετανία.
Κάποιοι από τους επιτελείς εκείνης της ομάδας που ανέλαβε το εγχείρημα θυμούνται το τελωνείο να παγιδεύει τις νταλίκες, για 2-3 ημέρες ή και παραπάνω, περιμένοντας το ανάλογο… αντίτιμο που θα βοηθούσε να ξεμπλοκάρουν τα φορτηγά και να παραδοθούν τα ανταλλακτικά στο εργοστάσιο.
Το ίδιο το ελληνικό κράτος δεν επέτρεψε στον Γουλανδρή να προχωρήσει. Παρά  τις προσπάθειες των στελεχών της εταιρείας να προωθηθεί η κυκλοφορία του στην Ελλάδα και η χρήση του από εταιρείες του Δημοσίου αλλά και την Ολυμπιακή Αεροπορία (ο Αριστοτέλης Ωνάσης ήταν έτοιμος να υπογράψει συμβόλαιο για μαζική προμήθεια), δεν υπήρχε αποτέλεσμα λόγω μη απάντησης του Υπουργείου Οικονομικών στα αιτήματα της εταιρείας για τη φορολόγηση του.

Η αδυναμία του κράτους να βρει τρόπους για τη φορολόγηση του ηλεκτρικού κινητήρα ήταν η βασική αιτία για τη μη χορήγηση έγκρισης τύπου.

Πρωταγωνιστές του εγχειρήματος αυτού αναφέρουν πάντως ότι όλα τα προσκόμματα που έθεσε ο κρατικός μηχανισμός έχουν βαθύτερη αιτία τις πιέσεις του πετρελαϊκού λόμπυ και της συμβατικής αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία δεν θα ανεχόταν τη μαζική παραγωγή ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
Αρκετά δεξαμενόπλοια παρέμεναν αραγμένα λόγω της κρίσης και ο Γουλανδρής -που είχε εν τω μεταξύ χάσει την υπομονή του με το ελληνικό κράτος- υπέκυψε τελικά στον εκβιασμό των πετρελαϊκών εταιρειών που του διεμήνυσαν να εγκαταλείψει την ιδέα για το ηλεκτρικό αυτοκίνητο, για να αρχίσει να παίρνει παραγγελίες μεταφοράς και να δουλέψουν τα καράβια του.

Το 1977, ο Γιάννης Γουλανδρής βλέποντας ότι η επιχείρηση ήταν ζημιογόνα, αποφάσισε να την κλείσει. Μέσα σε μία μέρα έβαλε λουκέτο στο εργοστάσιο της Σύρου και η παραγωγή σταμάτησε.

Πριν από μερικά χρόνια ο Αλέξανδρος Μαραντζίδης, ένας από τους αρχι-μηχανικούς στην παραγωγή του αυτοκινήτου, εντόπισε ένα Enfield 8000 στη Μεγάλη Βρετανία.

Με χορηγία από την οικογένεια Γουλανδρή το αυτοκίνητο έφτασε στη Σύρο, ταξινομήθηκε και δωρήθηκε στο Βιομηχανικό Μουσείο της Ελλάδας.
«Η οικογένεια Γουλανδρή προσέφερε όλα τα χρήματα που απαιτούνταν. Είχα αναλάβει προσωπικά τη διαδικασία εκτελωνισμού του και την επιστροφή του στην Ελλάδα», έχει δηλώσει ο κ. Μαραντζίδης για το μοναδικό εν Ελλάδι απομεινάρι μιας προσπάθειας που (δυστυχώς) ήταν πολύ μπροστά από την εποχής της»…

(ΠΗΓΕΣ: «Μηχανή του Χρόνου» και https://kourdistoportocali.com/magazine/o-efoplistis)